COP28 là hội nghị thượng đỉnh gồm hai giai đoạn, trong đó tuần đầu tiên chủ yếu tập trung vào các hành động và thông báo bên ngoài quy trình chính thức, còn tuần thứ hai tập trung vào các cuộc đàm phán. Nó mang lại hiệu quả tốt nhưng đồng thời cũng bỏ sót ở những khía cạnh khác nhau.
Đạt được sự đồng thuận về việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch chưa bao giờ là điều dễ dàng. Hướng đi tiếp theo cho thị trường carbon theo Điều 6 cũng chưa rõ ràng và các văn bản tổng kết phản ánh những thách thức này.
Tuy nhiên, thỏa thuận đã đạt được – “Đồng thuận UAE” – nói lên nhu cầu cấp thiết là cắt giảm khí thải và huy động thêm nguồn tài chính đáng kể để hỗ trợ phát triển bền vững, thích ứng và giảm nhẹ ở các nước đang phát triển. Đây là sự tiến bộ quan trọng.
Lời kêu gọi chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch là một bước đi đúng hướng nhưng vẫn chưa đi đủ xa:
- Văn bản Global Stocktake chưa đưa chúng ta trở lại đúng hướng nhưng nó báo hiệu sự kết thúc đối với nhiên liệu hóa thạch. Các cam kết về mở rộng quy mô năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng hiệu quả đã được đón nhận nồng nhiệt, nhưng điều này phải đi kèm với việc loại bỏ dần than, dầu và khí đốt dựa trên một kế hoạch rõ ràng cho một quá trình chuyển đổi công bằng.
Tăng cường tài chính là điều cần thiết để biến quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch thành hiện thực:
- Rất ít thông tin chi tiết trong Global Stocktake về cách các nước đang phát triển sẽ dùng nguồn lực tài chính nào cho quá trình chuyển đổi này. Trong những ngày đầu của COP28, chúng ta đã thấy một kế hoạch chi tiết hiện ra cho hướng đi tiếp theo về tài chính khí hậu toàn cầu, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm. Thật tích cực khi thấy một số đột phá trong hoạt động tài chính – ví dụ như quỹ đầu tư tập trung vào khí hậu trị giá 30 tỷ USD do UAE phát động trong những ngày khai mạc COP. Bây giờ sự tập trung hơn vào cách kết hợp các sáng kiến tài chính hỗn hợp, đầu tư của khu vực tư nhân và tài chính của khu vực công để chuyển hướng đầu tư từ Bắc bán cầu sang Nam bán cầu. Đây sẽ là nhiệm vụ trọng tâm tại COP29.
- Về tổn thất và thiệt hại đối với các nước đang phát triển, thỏa thuận đạt được về Quỹ Tổn thất và Thiệt hại trong những ngày khai mạc là tích cực, với cam kết đầu tiên trị giá 700 triệu USD. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với mức cần thiết – với một số ước tính cho rằng con số này cần phải là 400 tỷ USD mỗi năm. Bây giờ chúng ta phải thấy những cam kết cụ thể để đưa Quỹ đến một quy mô rõ ràng.
Thị trường carbon có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cắt giảm khí thải và hỗ trợ quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch; việc không đạt được thỏa thuận về Điều 6 có nghĩa là nguồn tài trợ quan trọng này phải đối mặt với sự chậm trễ.
- Nếu cấu trúc của thị trường carbon được hoàn thiện trong vòng hai năm như Liên hợp quốc và nhiều chính phủ đã kêu gọi, thì các nhà hoạch định chính sách giờ đây phải thúc đẩy và xây dựng dựa trên công việc đã thực hiện. Điều này bao gồm việc lấp đầy những khoảng trống trong các định nghĩa và thỏa thuận về tính minh bạch, các biện pháp bảo vệ môi trường và xã hội, ủy quyền, phê duyệt phương pháp và đảm bảo các quy tắc phù hợp để loại bỏ carbon.
- Việc không đạt được thỏa thuận về Điều 6 thêm một năm nữa càng củng cố nhu cầu về một VCM có tính liêm chính cao hơn bao giờ hết. Điều này có thể cung cấp nền tảng và khuôn khổ cho tính liêm chính trong thị trường carbon khi chúng tiếp tục phát triển, mang lại sự rõ ràng và mang lại niềm tin sẽ giải phóng nguồn tài chính và khuyến khích hành động sâu sắc hơn về khí hậu của doanh nghiệp.
Hiện đã có sự hỗ trợ rộng rãi cho các VCM có tính toàn vẹn cao, có thể bổ sung cho các thị trường theo Điều 6 như một phần quan trọng của gói cơ chế tài chính khí hậu toàn cầu rộng hơn:
- VCM, cùng với các thị trường tuân thủ, các thị trường theo Điều 6 mới nổi và việc định giá carbon hiệu quả của chính phủ, đều có thể cung cấp tài chính cho các nỗ lực giảm thiểu khí hậu và phát triển bền vững.
- Nhiều nhà lãnh đạo chính trị, doanh nghiệp và xã hội dân sự toàn cầu đã lên tiếng ủng hộ VCM trong COP28, đặc biệt lưu ý rằng chỉ những VCM có tính chính trực cao mới có thể đảm bảo rằng tài chính carbon được cung cấp theo cách có mục tiêu, công bằng và các khoản tín dụng được bán là có thật, có thể kiểm chứng được. giảm phát thải hoặc loại bỏ.
- Vai trò tương ứng và bổ sung này của các cơ chế carbon khác nhau đã được nhấn mạnh tại hội nghị bàn tròn Tổng thống vào ngày 4 tháng 12, do Tariye Gbadegesin, Đồng Chủ tịch, VCMI điều hành. Các diễn giả nhấn mạnh vai trò quan trọng của VCM có tính liêm chính cao trong việc chuyển nguồn tài chính khí hậu từ các nền kinh tế tiên tiến đến các dự án ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển nhằm hỗ trợ quá trình khử cacbon đầy tham vọng ở mức 1,5 độ. Nhiều ý kiến ủng hộ công việc của VCMI và ICVCM trong việc xây dựng các quy định về tính chính trực cao.
Sự chứng thực của chính phủ đối với các VCM có tính toàn vẹn cao đang ngày càng gia tăng và được gieo mầm cho các phương pháp quản lý VCM non trẻ:
- CFTC, IOSCO, Chính phủ Anh và một nhóm các quốc gia lớn của EU (Hà Lan, Đức, Pháp, Tây Ban Nha, Phần Lan, Bỉ và Áo) đã công bố các sáng kiến trong COP28 nhằm mở đường cho việc tăng cường hành động và quy định của chính phủ đối với VCM. Tất cả những sáng kiến này nêu bật sự cần thiết của hoạt động VCM phải có tính chính trực cao – và nhiều sáng kiến đã trực tiếp chỉ ra công việc của VCMI để các công ty noi theo. Nếu những sáng kiến này muốn đạt được tham vọng thành công thì chúng phải phù hợp với công việc mà VCMI và ICVCM đã thực hiện nhằm xác định tính liêm chính.
Các công ty hiện có khuôn khổ toàn vẹn từ đầu đến cuối để tuân theo nhằm mở rộng quy mô hành động vì khí hậu. Nhiều người tự tin tham gia với VCM có tính toàn vẹn cao:
- VCMI đã hợp tác với SBTi, GHG Protocol và ICVCM để thể hiện cách họ cộng tác nhằm đưa ra các tiêu chuẩn rõ ràng, gắn kết cho hành động vì khí hậu của doanh nghiệp. Điều này đã được các công ty hoan nghênh rộng rãi và nhiều công ty luôn thể hiện sự ủng hộ của họ đối với công việc của VCMI và ICVCM trong việc cung cấp các quy tắc cho VCM có tính toàn vẹn cao.
- Nhiều công ty trong COP28 đã thể hiện ý định tham gia vào các sáng kiến được củng cố bởi tính chính trực cao. Chúng tôi đã nghe ý kiến từ nhiều doanh nghiệp dẫn đầu về khí hậu – bao gồm Salesforce, Natura, Netflix và BCG – về cách họ sử dụng VCM có tính toàn vẹn cao để vượt xa mức cắt giảm khí thải phù hợp với khoa học của họ. Nhiều công ty hàng đầu cũng bày tỏ mong muốn tham gia Chương trình Tăng tốc chuyển đổi năng lượng (ETA); chúng tôi rất vui khi thấy tài liệu tham khảo hướng dẫn của VCMI và mong muốn được thấy hướng dẫn này được lồng ghép hoàn toàn vào các quy tắc của ETA.
Vẫn còn nhiều việc phải làm để đưa tính toàn vẹn vào mọi hoạt động VCM:
- Mọi hoạt động của VCM phải có tính chính trực cao. Mọi tín dụng có nguồn gốc và mua phải có chất lượng cao. Việc sử dụng tín chỉ carbon phải được bổ sung – chứ không phải thay thế – cho quá trình khử cacbon. Không thể quay lại những cách thức trước đây, nơi các phương pháp tiếp cận có tính liêm chính thấp đã làm tổn hại đến danh tiếng và khả năng cung cấp tài chính cho các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển của VCM.
- Trong suốt COP28, đã có sự ủng hộ vang dội đối với các VCM có tính toàn vẹn cao và kỳ vọng rằng không thể có gì kém hơn tính chính trực cao trong hoạt động VCM. Chúng ta không thể trì hoãn hơn nữa, chúng ta phải làm mọi thứ có thể để đảm bảo rằng dòng tài chính được tăng lên nhằm tạo điều kiện cho việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch một cách nhanh chóng và công bằng.
Mark Kenber, Giám đốc điều hành, VCMI , nhận xét:
“Mặc dù có nhiều bước phát triển đáng khích lệ về thị trường carbon tại COP28, nhưng các cuộc đàm phán tổng thể vẫn chưa đạt được mục tiêu. Để đạt được Mục tiêu Paris đòi hỏi phải huy động mọi dòng vốn. Việc thiếu sự đồng thuận ở Điều 6 khiến việc này trở nên khó khăn hơn nhiều. Để thị trường phát triển toàn diện trong hai năm tới như Liên hợp quốc và các chính phủ đã kêu gọi, các nhà hoạch định chính sách có thể dựa vào công việc nền tảng của VCMI và IC-VCM để đẩy nhanh chương trình nghị sự về tính minh bạch và liêm chính, phát triển VCM có tính liêm chính cao và Điều 6 thị trường cung cấp tài chính để thực hiện các hành động toàn cầu đầy tham vọng.”
