Việc thực hiện Đánh giá tính trọng yếu kép (DMA) không chỉ giúp doanh nghiệp đo lường một cách chính xác tác động của họ lên môi trường và xã hội, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện những rủi ro và cơ hội từ bên ngoài, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh. DMA giúp doanh nghiệp hiểu rõ các yếu tố ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) nào là quan trọng nhất, từ đó đưa ra các chiến lược phù hợp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng những cơ hội tăng trưởng bền vững.
1. Tại sao đánh giá tính trọng yếu kép ESG quan trọng?
Việc thực hiện đánh giá tính trọng yếu kép (Double Materiality Assessment - DMA) trong ESG đang trở thành bước đi quan trọng – và ngày càng bắt buộc – đối với các doanh nghiệp muốn đo lường và quản lý tác động của họ đến xã hội và môi trường. Đồng thời, đánh giá này giúp nhận diện các rủi ro và cơ hội từ yếu tố bên ngoài đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Một cách tiếp cận có hệ thống và theo từng bước sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng kết quả đánh giá và định hướng việc báo cáo bền vững một cách hiệu quả hơn.
2. Yêu cầu pháp lý đối với đánh giá tính trọng yếu kép
Ngày càng nhiều doanh nghiệp có trụ sở hoặc hoạt động kinh doanh đáng kể tại EU phải thực hiện đánh giá tính trọng yếu kép (DMA) theo quy định về báo cáo ESG trong Chỉ thị Báo cáo Bền vững Doanh nghiệp của Châu Âu (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD).
Tuy nhiên, hoàn thành DMA chỉ là bước đầu tiên của một hành trình dài và phức tạp, khiến nhiều doanh nghiệp không biết bắt đầu từ đâu để đáp ứng các yêu cầu báo cáo bền vững dựa trên đánh giá này.
Dù nhiệm vụ này có vẻ khó khăn, nhưng với cách tiếp cận có hệ thống, doanh nghiệp có thể từng bước triển khai hiệu quả. Điều quan trọng là không để sự cầu toàn cản trở tiến trình và bắt đầu hành động càng sớm càng tốt.
3. DMA là gì?
Khái niệm về đánh giá tính trọng yếu kép
Về cơ bản, DMA giúp doanh nghiệp xác định các vấn đề ESG quan trọng bằng cách kết hợp cả góc nhìn nội bộ và góc nhìn bên ngoài.
- Góc nhìn nội bộ: Xác định các vấn đề ESG có tác động quan trọng đến hoạt động, chiến lược và các bên liên quan của doanh nghiệp. Bao gồm các yếu tố như rủi ro vận hành, quản lý tài nguyên, phúc lợi nhân viên và sự phù hợp với giá trị doanh nghiệp.
- Góc nhìn bên ngoài: Đánh giá mối quan tâm và kỳ vọng của các bên liên quan bên ngoài như nhà đầu tư, khách hàng, cơ quan quản lý và cộng đồng. Các yếu tố này có thể bao gồm xu hướng xã hội, thay đổi quy định, phản hồi từ các bên liên quan và tiêu chuẩn ngành.
DMA giúp doanh nghiệp đảm bảo rằng họ không chỉ tập trung vào các tác động nội bộ mà còn đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan bên ngoài, từ đó nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu quả ESG tổng thể.
Lợi ích của DMA trong báo cáo bền vững
DMA giúp doanh nghiệp tập trung vào các lĩnh vực quan trọng trong báo cáo bền vững. Tuy nhiên, đây chỉ là bước khởi đầu, và còn nhiều yếu tố cần cân nhắc trước khi tiến hành thu thập, phân tích, báo cáo và cải thiện các chỉ số ESG.
4. Những thách thức trong báo cáo bền vững sau khi thực hiện DMA
a) Thu thập dữ liệu phức tạp
Thách thức lớn nhất sau DMA là thu thập dữ liệu ESG chất lượng cao từ cả nội bộ doanh nghiệp và các đối tác, nhà cung cấp bên ngoài.
- ESG bao trùm nhiều vấn đề, từ tác động môi trường đến bình đẳng xã hội, mỗi lĩnh vực đòi hỏi các loại dữ liệu và nguồn thông tin khác nhau.
- Theo Tiêu chuẩn Báo cáo Bền vững Châu Âu (ESRS), có hơn 1000 điểm dữ liệu cần thu thập, khiến việc phân tích trở nên phức tạp.
- Các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với sự không nhất quán trong định dạng dữ liệu, dữ liệu không đầy đủ và khó đảm bảo tính chính xác.
b) Tích hợp quan điểm của các bên liên quan
Một chiến lược ESG toàn diện cần kết hợp quan điểm của nhiều bên liên quan như khách hàng, nhân viên, nhà cung cấp và cộng đồng địa phương.
- Việc cân bằng lợi ích giữa các nhóm này và mục tiêu kinh doanh là một thách thức.
- Doanh nghiệp cần có sự giao tiếp minh bạch, đối thoại tích cực và các cuộc đàm phán phức tạp để đạt được sự đồng thuận.
c) Hạn chế về nguồn lực
Nhiều doanh nghiệp đánh giá thấp lượng nhân lực và tài chính cần thiết để triển khai báo cáo ESG trên toàn tổ chức.
- Hàng triệu nhân viên hiện nay tham gia vào báo cáo tài chính, nhưng số lượng nhân sự làm báo cáo bền vững chỉ ở mức hàng nghìn.
- Doanh nghiệp cần đầu tư vào đội ngũ báo cáo ESG có quy mô tương đương đội ngũ báo cáo tài chính.
- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc thu hút chuyên gia ESG với chi phí hợp lý và có thể cần sự hỗ trợ từ bên ngoài.
d) Đo lường và xác minh dữ liệu
Việc đo lường tác động của các sáng kiến ESG và xác minh kết quả là rất phức tạp do thiếu tiêu chí chuẩn hóa giữa các ngành.
- Các doanh nghiệp cần xây dựng các chỉ số đo lường rõ ràng và có thể kiểm chứng.
- Điều này thường đòi hỏi các cuộc kiểm toán hoặc chứng nhận từ bên thứ ba, làm tăng độ phức tạp và chi phí.
e) Môi trường pháp lý thay đổi liên tục
Hệ thống quy định về ESG đang thay đổi nhanh chóng với các tiêu chuẩn và luật mới được ban hành thường xuyên.
- Doanh nghiệp cần theo sát các thay đổi này để đảm bảo tuân thủ và thích ứng linh hoạt với chiến lược ESG.
f) Tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh
Sau khi xác định các vấn đề trọng yếu, việc tích hợp chúng vào chiến lược kinh doanh là một thách thức mới.
- Điều này đòi hỏi một sự thay đổi từ coi ESG là vấn đề phụ sang việc đưa nó vào hoạt động cốt lõi và văn hóa doanh nghiệp.
5. 7 bước triển khai báo cáo bền vững sau DMA
Bước 1: Xác định trách nhiệm
- Ai sẽ phụ trách báo cáo bền vững – Giám đốc tài chính (CFO) hay Giám đốc bền vững (CSO)?
- CSO chịu trách nhiệm chiến lược ESG, nhưng báo cáo ESG là một phần của báo cáo tài chính hàng năm, nên cần có sự tham gia của CFO.
Bước 2: Xác định các vấn đề trọng yếu
- Ưu tiên các vấn đề quan trọng nhất đối với doanh nghiệp và các bên liên quan.
- Xác định phạm vi báo cáo: khu vực, chi nhánh, đối tác và nhà cung cấp liên quan.
Bước 3: Bắt đầu thu thập và phân tích dữ liệu
- Thu thập thông tin từ các hồ sơ nội bộ, tiêu chuẩn ngành và phản hồi của các bên liên quan.
- Phân tích để xác định khoảng cách giữa tình trạng hiện tại và mục tiêu mong muốn.
Bước 4: Đặt mục tiêu
- Xác định các mục tiêu ESG rõ ràng, đo lường được, có thời hạn cụ thể.
Bước 5: Triển khai kế hoạch hành động
- Xây dựng kế hoạch cụ thể với các bước thực hiện, phân công trách nhiệm và phân bổ nguồn lực.
Bước 6: Theo dõi và báo cáo
- Thiết lập các chỉ số hiệu suất chính (KPI) để đo lường tiến độ.
- Báo cáo minh bạch với các bên liên quan qua các kênh phù hợp.
Bước 7: Đảm bảo sự tham gia liên tục của các bên liên quan
- Tích cực tương tác với cổ đông, nhân viên, khách hàng và nhà cung cấp.
- Công khai những thách thức và thành tựu để xây dựng lòng tin.
6. Kết luận
Việc triển khai báo cáo ESG sau DMA có thể phức tạp, nhưng doanh nghiệp có thể đạt được tiến bộ bằng cách áp dụng phương pháp từng bước. Điều quan trọng là bắt đầu sớm, tận dụng các nguồn lực sẵn có và duy trì cam kết dài hạn để tích hợp bền vững vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.