Xu hướng ngày càng rõ nét hiện nay là các doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, đều đang mở rộng tầm nhìn chiến lược của mình. Họ không chỉ dừng lại ở việc tối ưu hóa các yếu tố nội bộ mà còn hướng tới một mục tiêu cao cả hơn, đó là xây dựng một mô hình kinh doanh bền vững dựa trên các tiêu chí môi trường, trách nhiệm xã hội và quản trị (ESG). Vậy ESG là gì? Bạn đã áp dụng quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG chưa? Hãy cùng GREEN IN tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé!
ESG là gì?
ESG, viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị), là một bộ tiêu chuẩn toàn diện dùng để đánh giá tác động của doanh nghiệp đến môi trường tự nhiên, xã hội và cách thức quản lý doanh nghiệp.
Cụ thể, ESG xem xét cách doanh nghiệp quản lý chất thải, tiêu thụ năng lượng, bảo vệ đa dạng sinh học, đối xử với nhân viên, tương tác với cộng đồng. Thêm vào đó, bộ ba tiêu chí này cũng đánh giá cách thức quản trị doanh nghiệp, bao gồm đạo đức kinh doanh, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Nhờ ESG, các doanh nghiệp có thể đo lường mức độ bền vững của hoạt động kinh doanh và chứng minh cam kết đóng góp tích cực cho xã hội.
Vai trò của ESG đối với doanh nghiệp
ESG, viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị), không chỉ là một xu hướng mà còn là một chiến lược kinh doanh thông minh.
Tăng trưởng bền vững: ESG giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng, nhà đầu tư có ý thức về trách nhiệm xã hội, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu. Việc tạo ra các sản phẩm và dịch vụ bền vững không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và chi phí liên quan đến biến đổi khí hậu và các vấn đề xã hội.
Hiệu quả hoạt động: Áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng, quản lý chất thải hiệu quả, và tối ưu hóa chuỗi cung ứng giúp doanh nghiệp giảm chi phí hoạt động, tăng năng suất lao động và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên. Đồng thời, việc đầu tư vào các công nghệ xanh và các dự án bền vững có thể tạo ra các nguồn thu nhập mới và tăng khả năng cạnh tranh.
Quản trị rủi ro: ESG giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý, tài chính và danh tiếng bằng cách đảm bảo tuân thủ các quy định về môi trường, lao động và an toàn. Xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp minh bạch, trách nhiệm và tôn trọng các giá trị cốt lõi sẽ giúp doanh nghiệp tránh được những hậu quả tiêu cực do các vụ bê bối hoặc khủng hoảng gây ra.
Tăng sức cạnh tranh: Các doanh nghiệp áp dụng ESG thường có sức hấp dẫn lớn đối với nhân tài, đặc biệt là thế hệ trẻ có ý thức về trách nhiệm xã hội. Một môi trường làm việc lành mạnh, bình đẳng và có cơ hội phát triển sẽ giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo.
Thực trạng quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG tại Việt Nam
Chính phủ Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững thông qua các cam kết SDGs và mục tiêu đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Do vậy, ESG - với ba trụ cột môi trường, xã hội và quản trị, đã được xác định là xu hướng kinh doanh mới tại Việt Nam và được khuyến khích mạnh mẽ bởi các chính sách của Nhà nước. Tuy nhiên, quá trình triển khai ESG tại các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức.
Về quy mô thực hiện
Theo khảo sát của FPT Digital, 60% doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu hành trình ESG, chủ yếu tập trung vào các hoạt động quy mô nhỏ và vừa. Khía cạnh quản trị được ưu tiên hàng đầu, với 62% doanh nghiệp xem đây là trọng tâm. Điều này cho thấy nhận thức về tầm quan trọng của ESG đang ngày càng tăng. Song song đó, báo cáo của PwC chỉ ra rằng, mặc dù có sự quan tâm lớn, nhưng kiến thức về ESG vẫn còn hạn chế ở nhiều doanh nghiệp. Chỉ 28% doanh nghiệp có thể sử dụng các chỉ số toàn diện để theo dõi tiến độ ESG, và 71% chưa hiểu rõ về dữ liệu cần thiết cho báo cáo.
Hơn nữa, khoảng cách về quản trị và báo cáo ESG giữa các doanh nghiệp cũng rất lớn. Các doanh nghiệp FDI có xu hướng tích cực hơn trong lập kế hoạch và cam kết ESG (57%), trong khi tỷ lệ này ở các doanh nghiệp niêm yết và tư nhân lần lượt là 35% và 40%. Con số này cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần được hỗ trợ nhiều hơn để nâng cao năng lực và triển khai ESG hiệu quả.
Về vai trò lãnh đạo
Báo cáo của PwC cũng chỉ ra một thực tế đáng lưu ý về vai trò lãnh đạo ESG trong các doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam. Cụ thể, 34% doanh nghiệp cho biết hội đồng quản trị của họ chưa tham gia sâu vào các vấn đề ESG, và thậm chí 48% doanh nghiệp chưa xác định rõ một người lãnh đạo ESG. Cho thấy sự thiếu hụt về sự cam kết mạnh mẽ từ cấp cao nhất đối với việc triển khai ESG trong nhiều doanh nghiệp tư nhân.
Hơn nữa, truyền thông về các hoạt động ESG cũng còn hạn chế. Mặc dù các doanh nghiệp đang nỗ lực thực hiện các hoạt động bền vững, nhưng chỉ một số ít thực sự truyền đạt thông tin này đến công chúng, dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch và hạn chế sự tương tác với các bên liên quan. Thực tế, 70% doanh nghiệp không có hoặc cung cấp rất ít báo cáo ESG, cho thấy việc báo cáo và đo lường hiệu quả của các hoạt động ESG vẫn còn là một thách thức lớn.
Tiềm năng ESG tại Việt Nam
Chúng ta có một tín hiệu tích cực đến từ thế hệ kế nghiệp. Đa số thế hệ trẻ trong các doanh nghiệp tư nhân tỏ ra quan tâm đến các vấn đề bền vững và sẵn sàng đóng góp vào việc xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Tín hiệu này cho thấy một tiềm năng lớn để thúc đẩy sự chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bền vững trong tương lai. Thế hệ kế nghiệp không chỉ nhận thức được trách nhiệm của mình đối với môi trường mà còn nhìn thấy những cơ hội kinh doanh mới từ thực hành ESG trong quản trị doanh nghiệp.
Lời kết
Trong bối cảnh trật tự thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng số hóa và bền vững, năng lực số và năng lực xanh đã trở thành những yếu tố cạnh tranh cốt lõi cho mọi tổ chức, doanh nghiệp. Chủ động nắm bắt và tận dụng các cơ hội do cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng phát triển bền vững mang lại sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ trụ vững mà còn vươn lên vị thế mới trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi xanh và thực hiện ESG đòi hỏi sự đầu tư lớn về nhiều mặt, từ nguồn lực tài chính, nhân lực đến sự thay đổi về tư duy và văn hóa doanh nghiệp. Để đạt được thành công, các doanh nghiệp cần xây dựng một lộ trình chuyển đổi phù hợp với đặc điểm và nguồn lực riêng của mình.
Việc đặt ra những mục tiêu quá tham vọng nhưng thiếu tính khả thi có thể gây ra những rủi ro không đáng có. Thay vào đó, các doanh nghiệp nên bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, tập trung vào những lĩnh vực mà doanh nghiệp có thế mạnh và tạo ra những tác động tích cực ngay lập tức.