Trong bối cảnh phát triển bền vững đang trở thành xu thế toàn cầu, ngành giấy (được coi là một trong những lĩnh vực có tác động lớn đến môi trường) đang chịu áp lực phải minh bạch và nâng cao trách nhiệm thông qua báo cáo ESG. Không chỉ là yêu cầu từ các cơ quan quản lý, báo cáo ESG còn là công cụ giúp doanh nghiệp ngành giấy khẳng định cam kết với xã hội, thu hút vốn đầu tư xanh và nâng cao năng lực cạnh tranh. Vậy thực trạng báo cáo ESG ngành giấy hiện nay ra sao và đâu là thách thức cũng như cơ hội cho các doanh nghiệp? Hãy cùng GREEN IN tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây!
Vì sao báo cáo ESG ngành giấy lại quan trọng?
Trong bối cảnh toàn cầu hướng đến phát triển bền vững, ESG (Environmental - Social - Governance) đã trở thành một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp. ESG không chỉ dừng lại ở một bản báo cáo, mà là khung tham chiếu toàn diện giúp doanh nghiệp định hình chiến lược sản xuất, quản trị và trách nhiệm xã hội.
Ngành giấy vốn được coi là một trong những lĩnh vực tác động mạnh mẽ đến môi trường khi từ việc sử dụng nguyên liệu gỗ, khối lượng tiêu thụ nước khổng lồ, phát thải CO2 cho đến xử lý hoá chất trong tẩy trắng giấy đều liên quan đến các tiêu chí ESG.
Bên cạnh đó, khách hàng quốc tế ngày càng đặt ra yêu cầu khắt khe: chỉ những sản phẩm giấy có chứng nhận bền vững (FSC, PEFC) và báo cáo ESG minh bạch mới được ưu tiên lựa chọn. Tại Việt Nam, việc áp dụng ESG trong ngành giấy vẫn còn mới mẻ nhưng đã trở thành xu hướng tất yếu. Doanh nghiệp nào tiên phong sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn trong xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư và xây dựng thương hiệu xanh.
Lợi ích khi triển khai báo cáo ESG ngành giấy
Việc áp dụng ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) không chỉ giúp doanh nghiệp ngành giấy đáp ứng yêu cầu pháp lý và thị trường, mà còn mang lại nhiều lợi ích chiến lược, lâu dài:
Nâng cao uy tín với khách hàng và nhà đầu tư
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến tính bền vững của sản phẩm, báo cáo ESG minh bạch là “tấm hộ chiếu xanh” giúp doanh nghiệp giấy khẳng định uy tín thương hiệu. Theo khảo sát của PwC (2022), có đến 83% nhà đầu tư tin rằng thông tin ESG đóng vai trò quan trọng trong quyết định rót vốn. Điều này đồng nghĩa, doanh nghiệp ngành giấy có báo cáo ESG chuẩn mực sẽ dễ dàng xây dựng niềm tin và giữ chân khách hàng tại các thị trường khó tính.
Tiết kiệm chi phí dài hạn
Thực hiện ESG không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ môi trường mà còn là giải pháp tối ưu chi phí cho các doanh nghiệp sản xuất giấy. Ví dụ, cải tiến công nghệ sản xuất để tiết kiệm năng lượng, giảm lượng nước tiêu thụ và tái sử dụng phụ phẩm giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành.
Thu hút vốn đầu tư xanh
Các quỹ đầu tư quốc tế, đặc biệt là quỹ ESG và quỹ phát triển bền vững ngày càng ưu tiên những doanh nghiệp có chiến lược ESG rõ ràng. Điều này mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp ngành giấy Việt Nam trong việc huy động nguồn vốn xanh, phục vụ hiện đại hóa sản xuất và mở rộng quy mô.
Mở rộng thị trường xuất khẩu
Châu Âu và Mỹ hiện là những thị trường tiên phong áp dụng cơ chế ESG trong thương mại quốc tế. Từ năm 2024, Liên minh châu Âu bắt đầu áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), khiến những doanh nghiệp không có chiến lược ESG rõ ràng sẽ gặp rào cản lớn khi xuất khẩu. Do đó, báo cáo ESG không chỉ là yếu tố tuân thủ mà còn là “chìa khóa” để sản phẩm giấy Việt Nam mở rộng thị phần tại các thị trường này.
Phát triển bền vững, đồng hành cùng mục tiêu quốc gia
Việt Nam đã cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26. Khi triển khai báo cáo ESG, doanh nghiệp ngành giấy vừa đóng góp trực tiếp vào mục tiêu quốc gia, vừa nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là cơ hội để khẳng định vai trò tiên phong của ngành trong quá trình chuyển đổi xanh.
Các chỉ số quan trọng trong báo cáo ESG ngành giấy
Một báo cáo ESG ngành giấy cần bao quát đầy đủ ba khía cạnh:
| Nhóm | Chỉ số (KPI) mẫu | Lý do quan trọng |
| Môi trường (Environmental) | Tổng phát thải GHG (Scope 1, 2, và nếu có, 3) | Đánh giá tác động khí nhà kính của toàn bộ chuỗi giá trị. |
| Tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo (biomass, năng lượng mặt trời, gió) | Giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. | |
| Tiêu thụ nước / hiệu suất sử dụng nước | Ngành giấy rất tốn nước; việc tiết kiệm giảm chi phí + rủi ro về tài nguyên. | |
| Xử lý nước thải / chất thải rắn / hóa chất | Giảm ô nhiễm, tuân thủ môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. | |
| Tỷ lệ tái chế giấy; nguồn gỗ có chứng nhận bền vững (FSC, PEFC…) | Hỗ trợ chu trình sản xuất tuần hoàn và bền vững nguồn tài nguyên. | |
| Xã hội (Social) | An toàn lao động / tai nạn lao động | Ngành giấy có máy móc, quy trình nguy hiểm nếu không kiểm soát. |
| Phúc lợi người lao động: thu nhập, giờ làm, đánh giá sức khỏe môi trường làm việc | Giữ chân người lao động, tăng năng suất. | |
| Tương tác cộng đồng / ảnh hưởng tới người dân địa phương (khói, mùi, nguồn nước…) | Giảm rủi ro xã hội, kiện tụng, ảnh hưởng tới uy tín. | |
| Đa dạng & bình đẳng trong tuyển dụng | Tiêu chuẩn đang được nhà đầu tư, đối tác quan tâm. | |
| Quản trị (Governance) | Minh bạch báo cáo; kiểm toán độc lập ESG | Tăng độ tin cậy với cổ đông / thị trường. |
| Cơ cấu quản trị – ban ESG / thành viên có trách nhiệm riêng | Đảm bảo ESG được đặt lên chiến lược chứ không chỉ hình thức. | |
| Tuân thủ pháp luật môi trường, lao động, quyền con người | Giảm rủi ro kiện tụng, phạt vi phạm. | |
| Xác định rủi ro chuỗi cung ứng (ví dụ nguồn gỗ, hóa chất) | Tăng tính ổn định và an toàn cho hoạt động sản xuất. |
Lộ trình xây dựng báo cáo ESG ngành giấy
Một lộ trình khả thi có thể bao gồm:
- Bước 1: Xác định phạm vi và chuẩn mực báo cáo: lựa chọn khung GRI, SASB hoặc ESRS, kết hợp với quy định Việt Nam.
- Bước 2: Thu thập dữ liệu: xây dựng hệ thống đo lường phát thải, tiêu thụ nước, tỷ lệ tái chế, an toàn lao động và quản trị.
- Bước 3: Kiểm toán bên ngoài: thuê đơn vị độc lập để xác minh số liệu, tăng độ tin cậy.
- Bước 4: Đặt mục tiêu cụ thể: ví dụ giảm 10% phát thải/năm, nâng tỷ lệ tái chế lên 80% trong 5 năm.
- Bước 5: Đổi mới công nghệ: ứng dụng năng lượng tái tạo, xử lý nước tuần hoàn, sản xuất không clo.
- Bước 6: Truyền thông minh bạch: công bố báo cáo ESG trong báo cáo thường niên, truyền thông với cổ đông và cộng đồng.
Lời kết
Bài viết trên đã giúp các bạn tìm hiểu về báo cáo ESG ngành giấy tại Việt Nam. Hy vọng những thông tin của chúng tôi sẽ giúp ích phần nào đó dành cho bạn. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo tại GREEN IN để có thêm nhiều thông tin được cập nhật mới nhất nhé!