Trước những biến động mạnh mẽ của Chính trị, Kinh tế và Khí hậu toàn cầu trong những năm gần đây, các doanh nghiệp đang đối mặt với thách thức để duy trì vận hành và phát triển. Trong hoàn cảnh này, ESG (Environmental, Social, Governance – Môi trường, Xã hội và Quản trị) trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực có thể giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn để thích ứng và chuyển thách thức thành cơ hội.
Sự biến động toàn cầu
Trong 6 tháng vừa qua, Net Zero Banking Alliences đã chứng kiến sự “phân rã” mạnh mẽ khi hàng loạt cái tên lớn như JP Morgan, Wells Fargo, Citibank, Goldman Sachs tuyên bố rút khỏi liên mình “ngàn tỷ đô” này. Điều này là bắt nguồn từ một cuộc điều tra từ Hạ viện Hoa Kỳ dưới sự tham gia của Đảng Cộng Hòa. Sự việc này đã gây xói mòn lòng tin không hề nhỏ đối với ESG! Nhưng chúng ta cần nhìn rõ bản chất của hiện tượng này chính là một biểu hiện của việc “khó đoán định” trong chính sách dưới thời của chính quyền Trump. Nhìn lại ở nhiệm kỳ đầu, chính quyền Trump đã đưa ra những quyết sách đi ngược lại với phát triển bền vững như: Rút khỏi Hiệp định Paris, tái khởi động lại các dự án nhiên liệu hóa thạch, thay đổi một số quy định tiến bộ của cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ...
JP Morgan vừa tuyên bố rút khỏi NZBA vào những ngày đầu năm mới 2025
Tất cả những động thái đó thực sự đã tạo nên những lo ngại đáng kể cho các doanh nghiệp và tổ chức tài chính cam kết với phát triển bền vững. Tuy nhiên, sự “trở mặt” đó tuy có làm chậm lại nhưng đã không ngăn trở được xu thế phát triển Xanh diễn ra sôi động tại Hoa Kỳ nói riêng và trên toàn cầu nói chung trong thời gian qua. Tại Hoa Kỳ, nhóm ngành liên quan đến năng lượng tái tạo hay công nghệ sạch chứng kiến sự phát triển vượt bậc thu hút nguồn đầu tư khổng lồ và tạo ra nhiều công ăn việc làm.
Là một quốc gia có vị thế đặc biệt cả về địa chính trị và trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội cũng như thách thức mới từ những biến động kinh tế, chính trị toàn cầu trong những năm gần đây. Cơn bão Yagi, sự xâm nhập mặn hay nước biển dâng cao… đều là những bài toán thiên nhiên mà chúng ta cần phải thích ứng và đưa ra lời giải.
Trong bối cảnh đầy biến động đó, chúng ta chỉ có thể tập trung kiểm soát được những gì có thể kiểm soát và vì vậy ESG là một công cụ giúp doanh nghiệp Việt Nam nhìn sâu vào bên trong nội tại của mình để chuẩn bị tốt nhất cho sẵn sàng ứng phó với những biến động bên ngoài. Ngoài ra, dựa vào ESG, doanh nghiệp có thể tham gia các dự án quản lý nguy cơ thảm hoạ do biến đổi khí hậu gây ra hay sự biến động.
Biến động chính sách: Áp lực và cơ hội
Những năm gần đây, Việt Nam đã có những bước tiến lớn trong việc hoàn thiện chính sách bảo vệ môi trường, đưa ra cam kết đáng kể trong việc giảm phát thải khí nhà kính, như mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Trong Hội nghị COP29, Việt Nam cũng là một trong những nước được đánh giá cao nhờ các chính sách mở cửa cho điện mặt trời mái nhà sau nhiều năm bị bỏ ngỏ.
Nhìn ra quốc tế, tại những thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam như EU, các chính sách liên quan tới khí hậu (CBAM) và phát triển bền vững (CSRD…) cũng ngày càng siết chặt hơn. Chúng tạo ra những rào cản mới làm giảm lợi thế cạnh tranh của hàng hóa Việt.
Trước tình hình đó, các doanh nghiệp trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng đang cần nỗ lực chạy đua với xu hướng này để không bị bỏ lại phía sau. Hơn thế nữa, họ phải đối diện với áp lực làm sao tuân thủ những quy định về các quy định môi trường ngặt nghèo trong nước và quốc tế nhưng vẫn phải đảm bảo được sự tăng trưởng ổn định.
Sự biến động chính sách cũng là cơ hội để doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh khi trở thành nhà cung cấp bền vững được đối tác đánh giá cao. Chủ động ứng dụng ESG là chìa khóa giúp doanh nghiệp không chỉ đáp ứng các yêu cầu tuân thủ, mà còn cải thiện năng lực cạnh tranh thông qua các sáng kiến về cải tiến quy trình nội bộ, công nghệ sạch, chuỗi cung ứng xanh và minh bạch trong quản trị. Trong thời điểm này, sự chủ động & quyết liệt cải tiến nội tại chính là động lực lớn nhất giúp doanh nghiệp tăng trưởng và đúng vững trên thương trường.
Biến động thị trường: Nguy cơ và động lực
Thị trường toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng với sự gia tăng yêu cầu từ người tiêu dùng và nhà đầu tư đối với sản phẩm và dịch vụ bên vững. Đồng thời, những cuộc khủng hoảng kinh tế, đứt gãy chuỗi cung ứng và đại dịch COVID-19 đã chứng minh rằng khả năng thích ứng và đa dạng hóa thị trường là yếu tố quyết định sự tồn tại của doanh nghiệp.
ESG cung cấp một khuôn khổ trợ giúp doanh nghiệp đánh giá và quản lý những rủi ro, nguy cơ từ biến động thị trường. Thông qua việc thông báo minh bạch về các hoạt động môi trường, xã hội và quản trị, doanh nghiệp có thể thu hút được nhà đầu tư, mở rộng thị trường và duy trì lợi thế cạnh tranh.
ESG: Công cụ hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng
Việc áp dụng ESG một cách thực chất không chỉ giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn để thích ứng, mà còn mở ra những cơ hội từ sự đánh giá cao từ nhà đầu tư, khách hàng đến các quan hệ đối tác. ESG giúp doanh nghiệp:
- Tuân thủ và đáp ứng kịp thời những thay đổi trong chính sách: ESG giúp doanh nghiệp có checklist khám tổng quát việc tuân theo các quy định, tiêu chuẩn.
- Nâng cao uy tín thương hiệu: Minh bạch trong báo cáo ESG tạo niềm tin từ nhà đầu tư và khách hàng.
- Tiết kiệm chi phí: Áp dụng quy trình xanh giúp giảm chi phí năng lượng và nguyên liệu.
- Nâng cao hiệu suất lao động: cải tiến quy trình giúp người lao động làm việc hiệu quả cao hơn, tăng cường năng lực giúp họ gắn bó hơn với doanh nghiệp
- Quản lý rủi ro hiệu quả: Giám sát và xây dựng kế hoạch ứng phó kịp thời.
Nhiều doanh nhân hiện nay lựa chọn con đường phát triển bền vững vì họ tin rằng đó là con đường duy nhất để vừa đảm bảo khả năng kinh doanh, vừa tạo tác động tốt cho xã hội. Nhưng hơn hết, nó được xem là một trách nhiệm đạo đức đối với hành tinh và thế hệ mai sau.
Chúng ta không thể phát triển kinh doanh ổn định trong một thế giới chao đảo và trong một hành tinh không an toàn cho sự sống... ESG là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp định hình chiến lược đối phó với những thách thức lâu dài và hình thành nên một nền tảng phát triển bền vững, xây dựng nội lực để trụ vững trước mọi sóng gió bên ngoài, mang lại giá trị không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho cộng đồng xung quanh.